تصور ما از نوجوانان و تصور آنان از ما
- ما چه تصور و تصویری از نوجوانان خود داریم؟
- آیا فرزندمان همانست که تصور داریم و تصور کرده‌ایم؟
- تا چه اندازه تصور ما از فرزندمان با آنچه که هست واقعیت دارد و تطبیق می‌کند؟
- آیا تصور ما از فرزندمان دقیقاً منطبق بر موازین ارزشی و علمی است یا اینکه می‌خواهیم همانندسازی کنیم؟
- آیا به‌راستی از خودمان تصوّر و تصویر روشن و کاملی داریم و خود را چگونه می‌بینیم؟
- آیا همراه تغییرات و تحولات سنی فرزندمان، خود را محتاج تغییر رفتار نسبت به او می‌دانیم و آیا این امر به‌راحتی امکان‌پذیر است؟
- آیا به‌خوبی می‌دانیم که مهم‌ترین ویژگی و خصوصیت دوران نوجوانی چیست که با شناخت آگاهانه و عالمانه آن ویژگی، بهتر بتوان نیازهای او را در این دوران سرنوشت‌ساز شناخت و تا حدی درصدد رفع آن نیازها برآمد؟
در این رابطه باید گفت:
- برخی از اولیاء، دوره نوجوانی را دوران سرکشی، لجبازی و خودسری می‌پندارند!
- عده‌ای از آنان این دوران را دوره سخت پذیری می‌دانند!
- بعضی دیگر این دوران را دوره بی‌اعتمادی به اطرافیان تلقی می‌کنند!
- برخی از اولیاء این دوران را دوره زودرنجی و اضطراب می‌پندارند!
- بالاخره عده‌ای از آنها، دوره نوجوانی را، دوران شلختگی باور دارند!
درحالی‌که این تصور و تصویرها از این دوران ارزشمند و اساسی، با حقیقت زندگی نوجوانان، واقعیت ندارد؛ چرا که مهم‌ترین ویژگی این دوران که اغلب بزرگترها از آن غافل هستند، "دوران انتخاب‌ها" است و هر خصوصیت دیگری از این عزیزان، ذیل این خصوصیت قرار می‌گیرد.
بدیهی است که با شناخت این ویژگی کلیدی آنان، برای تغییر رفتار و یا اصلاح رفتاری نوجوانان، لزوما تغییر رفتار ما را می‌طلبد و این مهم، دقیقاً باید مورد توجه اولیاء قرار بگیرد.
بنگـریـــد:
- او محتاج راه نشان دادن و دستگیری است نه محتاج تذکر و نصیحت ها و موعظه‌های تکراری و خسته‌کننده!
- او محتاج همدلی و همزبانی است نه محتاج اصطکاک‌های شکننده!
- او محتاج تمجید و تکریم، در حد اعتدال و ضرورت است نه محتاج تحقیر و سرکوفت‌ها به‌ویژه در جمع‌ها!
- او محتاج جلب اعتماد است تا از بی‌اعتمادی نسبت به بزرگترها محفوظ بماند!
- او محتاج ارتباط‌گیری‌های شایسته و مناسب است نه فرمان‌های ملوکانه از بالا به پایین!
- او محتاج پروبال دادن است برای پرواز، نه بستن و شکستن پر و بال‌ها!
- او محتاج نرمخویی است تا آرام گیرد و متین بزرگوار تربیت شود!
- او محتاج عقل منفصل در کنار عقل دفینه‌ای خود است تا از رهگذر مشاوره‌ها و نظرخواهی‌ها در امور زندگی، به رشد عقلانی مورد نیاز خود برسد!
- نسل جوان نیازمند است که در او ایجاد مقاومت فرهنگی نماییم تا علاوه بر داشتن بال علم، بال اراده دینی او تقویت گشته، بتواند در برابر طوفان‌ها و هجمه‌ها ایستادگی نموده و به‌راحتی تابع و تسلیم حوادث و جریانات دشمن‌پسند نشود.
- نسل جوان محتاج شناخت عوامل دین گریزی است تا مبادا در دامن دین گریزان قرار بگیرد.
- نسل جوان ما محتاج شناخت انسان‌های چند برابری، همچمون شهید بهشتی است که نقش یک امت را ایفا نمود که مورد الگو و اسوه آنان قرار گیرد.
- و بالاخره نسل جوان محتاج شناخت هویت ملی و هویت دینی و آسیب شناسی در این زمینه‌ها است تا بتواند در خدمت دین و ایران اسلامی باشد نه شیفته و فریفته غرب و غرب زده‌ها.
سلوک، سیره، گفتار، رفتار و حالات بزرگان دین و پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) گویای رفتارهای ظریف و دقیق و بالنده پرور با کودکان و نوجوانان و جوانان می‌باشد. اینکه رسول گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: عَلَیکُم بِالاَحداثِ فَإِنَّهُم اَسرَعُ إلی کُلِّ خَیرٍ. جوانان و نوجوانان را به‌خوبی درک کنید و آنان را دریابید، چراکه آنان از شما در انجام کارهای خیر و شایسته، پیشتازتر هستند.
آیا تصور ما از نوجوانان و فرزندانمان همین دیدگاه نبوی است یا اینکه عده‌ای از اولیا از این وجودهای ارزشی،تصوری غلط یا وارونه یا ناقص دارند و براساس همین تصور خویش، با آنان رفتارِ به اصطلاح تربیتی می‌کنند؟
امید است که در این عصر و زمانی که فضای مجازی و اینترنت نقش بسیار مؤثری در تحولات فردی، خانوادگی و اجتماعی دارد و این دورانی که در آستانه ظهور مهدی موعود(عج) هستیم، بتوانیم نقش الهی و تربیتی خود را در مورد نوجوانان و جوانانمان به خوبی ایفا نماییم ان شاءالله.
تهیه و تنظیم: مصطفی نیلی‌پور