رهنمودی از امام موسی کاظم(علیه السلام)

دریافت(حجم: 7.39 مگابایت)

مجموعه سوالات کلیدی راهگشا و سازنده

یکی از روش‌های تربیتی کارآمد به‌ویژه در فرهنگ قرآنی، قرار دادن مخاطب در برابر سؤال یا سؤالات است؛ چراکه از این ‌رهگذر، انسان‌ها به تأمل و توقف در آنچه که می‌اندیشند و آنچه می‌کنند، واداشته می‌شوند و چه ‌بسا موجب دگرگونی‌ها و انقلاب‌ها در روش‌ها و منش‌های انسانی می‌شود. صدها سؤالی که در قرآن مطرح ‌شده گویای این امر است ازجمله دو ابر سوال ذیل:

1. فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ، پس به كجا می‌رويد^{(تکویر، 26)}
2. أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ، آیا برای اهل ایمان وقت آن نرسیده که دل هایشان برای یاد خدا و قرآنی که نازل شده نرم و فروتن شود؟^{(حدید، 16)}

لذا مجموعه سؤالاتی در زمینه‌های گوناگون عنوان شده تا هر کس خود را در معرض آنان قرار داده و به خود پاسخ دهد.

 

طبقه‌بندی انسان‌‌ها از نظر دعا و درخواست از خداوند

انسان‌ها‌ را می‌توان  از نظر دعا و درخواست از خداوند به چهار دسته زیر تقسیم بندی نمود:

1. انسان‌های اضعف: آنها تنها از خدا چیزی طلب می‌کنند و دعایشان تنها درخواست از او است (طلب‌کارانه با خدا سخن می‌گویند)
2. انسان‌های ضعیف: آنها هم خدا را می‌خوانند و هم از او چیزی می‌خواهد
3. انسان‌های متوسط(اوساط مردم): خواندنشان بیشتر می‌شود و خواسته‌هایشان کمتر
4. انسان‌های متعالی: آنان که به اوج انسانیت و کمال رسیده‌اند(مانند ائمه اطهار) عبادتشان فقط خواندن خداست و از او چیزی نمی‌خواهند؛ یعنی دعای آنها هم خواندن است نه سؤال کردن و خواستن.

نمونه‌ها:

1. دعای عرفه امام حسین(علیه‌ السلام)،
2. آخرین مناجات امام حسین(علیه‌ السلام)،
3. مضامین مناجات شعبانیه و دعای کمیل حضرت علی(علیه‌ السلام).

 

تنظیم و تدوین: مصطفی نیلی‌پور

 

جنود عقل و جنود جهل(شیطان)

عده‌ای از اصحاب امام صادق(علیه السلام) در خدمت حضرتش بودند. سخن از عقل و جهل به میان آمد. حضرت(ع) فرمودند: باید عقل و لشکریانش، و جهل و لشکریانش را بشناسید. یکی از اصحاب عرض کرد: فدایت شوم آنچه لازم است برایمان بفرمایید.

قال الصادق(ع):

إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْعَقْلَ وَ هُوَ أَوَّلُ خَلْقٍ مِنَ الرُّوحَانِیِّینَ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ مِنْ نُورِهِ فَقَالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ فَقَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقْتُكَ خَلْقاً عَظِیماً وَ كَرَّمْتُكَ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِی ... ثُمَّ جَعَلَ لِلْعَقْلِ خَمْسَةً وَ سَبْعِینَ جُنْداً فَلَمَّا رَأَى الْجَهْلُ ... فَأَعْطِنِی مِنَ الْجُنْدِ مِثْلَ مَا أَعْطَیْتَهُ فَقَالَ نَعَمْ فَإِنْ عَصَیْتَ بَعْدَ ذَلِكَ أَخْرَجْتُكَ وَ جُنْدَكَ مِنْ رَحْمَتِی قَالَ قَدْ رَضِیتُ فَأَعْطَاهُ خَمْسَةً وَ سَبْعِینَ جُنْداً ...

آخرین دعای امام حسین(علیه‌السلام)

خدای من، تویی که والا مکانی

تویی که جبران‌کننده بزرگواری

تویی که سخت توانمندی

تویی که از خلایق بی‌نیازی

تویی که کبریایی‌ات فوق‌العاده ا‌ست

 

تویی که بر انجام هر کاری که بخواهی توانایی

تویی که رحمت و لطف تو نزدیک است

تویی که بر وعده‌هایت عمل می‌کنی

تویی که صاحب نعمت فراوان

تویی‌که هرگاه خوانده شوی نزدیکی

تویی که بر کلیه خلق، احاطه داری

تویی که هر که به درگاهت توبه کند می‌پذیری

تویی که هر چه اراده کنی بر آن توانایی

تویی که هر چه بخواهی دست‌ یافتنی است

هر که شکرت کند شکرش گویی

هر که ذکرت کند ذکرش گویی

نیازمندانه تو را می‌خوانم

فقیرانه به درگاهت روی می‌آورم

خائفانه به پیشگاهت ناله سر می‌دهم

مغمومانه به درگاهت اشک می‌ریزم

ناتوانانه از تو کمک می‌گیرم

کفایت‌خواهانه بر تو توکل می‌کنم.

 

منبع:

بحارالانوار، جلد ۹۹، المصباح المجتهد کفعمی

 

گردآوری: مصطفی نیلی‌پور

برگزیده‌ای از دعای امام حسین(علیه‌السلام) در عرفه

1) ستایش حق و تعالی:

ستایش سزاوار خداوندی است که کس نتواند از فرمان قضایش سرپیچد و مانعی نیست که وی را از اعطای عطایا، باز دارد؛ و صنعت هیچ صنعتگری به پای صنعت او نرسد. بخشنده بی‌دریغ است. اوست که بدایع خلقت را به سرشت و صنایع گوناگون وجود را با حکمت خویش استوار ساخت.

2) تجدید عهد و میثاق با خدا:

پروردگارا به‌سوی تو روی آورم و به ربوبیت تو گواهی دهم و اعتراف کنم که تو تربیت‌کننده و پرورنده منی و بازگشتم به‌سوی توست. مرا با نعمت آغاز فرمودی قبل‌ از این‌که چیز قابل ذکری باشم.

عهد و پیمان، ویژگی عمده غدیر، عاشورا و مهدویت

آیات فراوان و روایات گوناگون، بیانگر این حقیقت است که رکن اساسی دین، وفاداری و پایبندی به تعهدات دینی است.

اولین عهد و پیمانی که آفریدگار از ما انسان‌ها اخذ نمود، تعهد به عبودیت او و مخالفت با شیطان بود: أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ^{(یس، آیه 60)}.

در موارد متعددی امر به وفای عهد و پیمان‌ها و پایبندی ارزشمند به آن که موجب جلب رضایت پروردگار است مورد تاکید می‌باشد(بقره، آیه 40- بقره، آیه 27- نحل، آیه 90- مائده، آیه 1 و...).

همچنین در زمینه پیمان‌شکنی‌ها و نقض عهدها و نقض پیمان‌ها آیات فراوانی را مشاهده می‌کنیم.

علی(علیه السلام) امیر همه‌ی میدان‌های بشری

آیا برای بشریت خردشده و نگونساری که امروز دچار بحران محبوب است، جز شناختن و شناساندن ارزش‌های متجلی در علی(علیه السلام) راهی هست؟! امروزی که بشر در ظلمات الحاد، زمهریر پوچی و هیچی و دوزخ اسراف و تکاثر و دنيـا دوسـتی و سرگردانی و یاوه‌سرائی و جاهلیت‌گرایی و ارزش‌ کُشی و خدا فراموشی و جهتم فقر و محرومیت در آن جاری و ساری است!.(بخشی از نوشتار ذیل)

1. او امیر در میدان شگفتی‌ها بود. با شگفتی به دنیا آمد، با شگفتی‌ها زیست و با شگفتی به شهادت رسید.

2. او امیر در میدان سخن و خطابه و مظهر کمال قدرت نطق و بیان بود. همه خطبه‌های آن حضرت از جمله خطبه‌های شقشقیه و طاووسیه و توحیدیه و خطبه‌های بدون الف و بدون نقطه و دیوان اشعار او چنین می‌گویند.
3. او امیر در سیاست و حکومت‌داری بود. منشورهای حکومتی مکتوب او به فرمانداران و خطبه‌های رهگشایش در این زمینه و سیره حکومت علوی او شاهدی است گویا.
4. او امیر در میدان رزم و کارزار بود. حضور دلاورانه و حماسی و شکوهمند او در غزوه‌ها و سریه‌ها در دوران رسالت و سه جنگ توانفرسای پنج سال حکومت علوی و لرزه انداختن بـر یَلان و پهلوانان در میادین رزم، بیانگر این واقعیت است.

هشدارها و اوامر غدیری برگرفته از خطبه غدیر

در متن خطبه غدیر مشاهده می‌کنیم که پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله) پیرامون ولایت علوی، نبایدها و انذارها و هشدارهایی با تعابیر گوناگون مطرح می نمایند و از جهتی دیگر، اوامر غدیری و التزامات ولایت علوی را به عنوان بایدهای غدیر بیان می نمایند.

راستی اگر امّت مسلمان این هشدارها و بایدهای غدیری نبوی را رعایت می‌کرد دنیای مسلمان امروز چگونه بود؟

تحریف معنوی غدیر(استحاله غدیر)

غدیری که منظور پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله) بانی و معمار آن بود با غدیری که امروزه بسیاری مطرح می‌کنند و برداشت دارند متفاوت است. غدیری که هم‌اکنون شاهد آن هستیم از دو سو تحریف شده‌ است: از یک طرف خودی‌ها و از سوی دیگر اغیار.

خودی‌ها غدیر را تشریفاتی و حبّی دیدند و پوسته‌ی غدیری را گرفتند که این غدیر منظور رسول اکرم(ص) نبوده و نخواهد بود؛ چراکه خطبه غدیر که در حکم منشور جهانی و جاودانه نبوی است و بیانگر رفتار بیست و سه‌ ساله حضرتش می‌باشد گویای این حقیقت است که غدیر، یعنی حکومت امام معصوم در طول تاریخ بشریت و حال‌ آن‌که اینان غدیر را مُثله کرده و به‌صورت سکولار می‌بینند و می‌فهمند.